Een interview met de ontwikkelaars van de module mensenhandel en seksuele uitbuiting
Door Thom Thuis
Sinds november vorig jaar staat de onlinecursus Signaleren en voorkomen van seksuele uitbuiting en mensenhandel (loverboys) op ons platform en deze willen wij graag wat extra aandacht geven. Niet alleen omdat het om een bijzonder en actueel thema gaat maar ook omdat de module zelf heel goed in elkaar zit.
Deze cursus is ontwikkeld door Pluryn en Koraal en laat de deelnemer kennis maken met de problematiek rondom mensenhandel en seksuele uitbuiting en geeft ze een handvat om te te signaleren en mogelijkerwijs te acteren. Ik spreek met de ontwikkelaars achter deze geweldige module, Karin Nijhof en Marcel Lieskamp, en vraag ze eerst naar de organisaties waar ze voor werken en hun achtergrond.
Laten we beginnen met de achtergrond.
Wat is Pluryn/Koraal en wie zijn Karin en Marcel?
Karin: “Pluryn is een grote zorginstelling voor mensen met complexe problematiek, en heeft meerdere locaties gericht op Jeugdzorg. We bieden allerlei mogelijkheden binnen Jeugdzorg, ook residentiële jeugdzorg, zowel open als gesloten.” Karin heeft het meerdere malen over “residentiële jeugdzorg”. Hiermee wordt bedoeld dat de cliënten in een accommodatie verblijven van een organisatie voor jeugd en jeugdzorg, in dit geval Pluryn. Slachtoffers voor mensenhandel worden in de residentiële jeugdzorg opgenomen.
Karin zelf is een senior onderzoeker bij Pluryn en bij de Radboud Universiteit Nijmegen met een expertise in mensenhandel. Van oorsprong is zij orthopedagoog en heeft onder andere ook als onderzoeker bij de politie gewerkt. Met haar achtergrond in orthopedagogie heeft zij ervaring in het omgaan en behandelen van jongeren met gedrags- en emotionele problemen. Deze groep is helaas vaak het slachtoffer van mensenhandel en (seksuele) uitbuiting, zoals ook in de cursus bij het onderwerp Slachtoffers wordt uitgelegd.
Marcel: “Koraal is er voor mensen van alle leeftijden met ernstige (verstandelijke) beperkingen en complexe gedrags- en/of psychiatrische problemen. Zij biedt zorg, ondersteuning, onderwijs en arbeid.” Koraal doet dit vanuit eigen scholen en instellingen en door samen te werken met andere zorg- en onderwijsinstellingen. Koraal werkt vanuit 6 regio’s in Limburg en Brabant en heeft een landelijk werkend expertisecentrum. Er zijn zes scholen voor Speciaal Onderwijs (SO) die onderwijs verzorgen aan leerlingen van ongeveer 4 tot ongeveer 14 jaar. Daarnaast zijn er zes scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), bestemd voor leerlingen vanaf ongeveer 12 jaar tot ongeveer 18 jaar. Een bijzondere plek neemt bijvoorbeeld Het Ginnekencollege in. Een orthopedagogische onderwijsinstelling voor gespecialiseerde onderwijszorg binnen de Justitiële Jeugdinrichting Den Hey-Acker in Breda.
Marcel heeft een achtergrond bij de politie. Hier heeft hij veertig jaar gewerkt. In zijn laatste jaren heeft hij zich onder andere veel beziggehouden met publiek-private samenwerkingen (PPS) waaronder in de zorg. Inmiddels werkt hij nu als zelfstandig adviseur, vanuit Justitie, bij Koraal. Hier richt hij zich op bestrijding en het voorkomen mensenhandel- en loverboyproblematiek.
Samen met verschillende partijen, zoals Pluryn, universiteiten, politie, ervaringsdeskundigen en meer heeft hij een uniek instrument ontwikkeld genaamd 11VB. Dit instrument helpt via 11 aandachtsgebieden om een risicoschatting te maken of een meisje in handen kan vallen van een loverboy. In de cursus komt 11VB ook ter sprake, in het onderdeel over Signaleringsinstrumenten. 11VB is tevens opgenomen in de nationale databank van het Nederlandse Jeugdinstituut; het volgen van de e-learning is bovendien een vereiste om als professional 11VB in de praktijk te mogen toepassen.
Het is duidelijk dat de ontwikkelaars veel ervaring hebben met het thema mensenhandel; de uitgebreide kennis is gelukkig gedeeld met Allyoucanlearn. Maar bij het maken van een e-learning komen vaak toch andere dingen kijken dan alleen kennis overdragen. Vandaar dat ik benieuwd was of Koraal/Pluryn al eerdere ervaring had met het maken van een e-learning module.
Ervaring met het maken van e-learnings?
Koraal heeft eerder trainingen ontwikkeld die ook bestaan uit e-learning cursussen. Voor Marcel daarentegen is dit de eerste keer dat hij een e-learning ontwikkelde. Zijn studieachtergrond in pedagogiek en zijn ervaring met lesgeven op de Politieacademie gaf hem een voorsprong bij het maken van deze e-learning. Al kwam hij er toch achter dat het maken van een e-learning verschilt van traditioneel lesgeven. “Het moet veel logischer, het moet op elkaar aan blijven sluiten, het moet leuk zijn. Daar had ik geen ervaring mee, maar ik vond het wel heel boeiend om dat mee te maken.”
Pluryn heeft een eigen leeromgeving waarin vele e-learning cursussen staan voor professionals, sommigen zijn verplicht anderen zijn vrijblijvend. Deze module staat ook in deze omgeving. Karin geeft bovendien aan dat deze module verplicht is voor professionals die te maken hebben met mensenhandel. “Alle professionals [binnen Pluryn] die te maken hebben met slachtoffers van mensenhandel zijn verplicht deze cursus te volgen.”
Karin: “Het was mijn eerste e-learning. Maar Pluryn heeft zeker ervaring met het maken van e-learning cursussen. Er is een afdeling Scholing en die houdt zich hiermee bezig. Via hen zijn wij in contact gekomen met Allyoucanlearn.”
Marcel en Karin werden in meerdere sessies ondersteund bij het ontwikkelen van de cursus, deze ondersteuning verliep via Parcours Learning. Aangezien het voor zowel Marcel en Karin hun eerste e-learning was, ben ik toch benieuwd hoe de samenwerking werd ervaren.
Marcel samen met Mohini Awadhpersad voor het politiebureau in Nijmegen. Zij heeft als ervaringsdeskundige een grote rol gespeeld bij de ontwikkeling van 11VB en de e-learning cursus.
Hoe was de samenwerking?
Karin: “Ik vond het ontzettend leuk. De samenwerking vond ik heel inspirerend en prettig, dat hebben we allemaal zo ervaren. Het leuke was dat wij in eerste instantie zoiets hadden van: ‘we hebben de kennis al en we weten wat we willen’ maar dat toch de begeleidende sessies [door Parcours Learning] heel erg hielpen om de inhoud en het doel scherp te krijgen. Dat is heel goed geweest.”
Marcel: “Perfect. Dat ging heel goed. Ik ben zelf snel en resultaatgericht. Het ging heel gestructureerd en binnen een bepaalde tijd. Mijn complimenten.” Marcel vertelt vervolgens hoe het tijdens de ondersteunende sessies ging en de positieve verhalen over samenwerken met zowel Karin als Parcours Learning.
Nadat ik het proces tot het komen van de cursus heb behandeld, wil ik wat meer ingaan op de cursus zelf. In de Inleiding staat kort uiteengezet wat je leert met het afronden van deze module maar ik vind het altijd om leuk om het te horen van de ontwikkelaars zelf. Vandaar dat ik de vraag graag aan ze stel.
Wat kan je na het volgen van deze module?
Karin: “De training is ontstaan uit een zorgprogramma mensenhandel dat wij hebben uitgewerkt in opdracht van het ministerie VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Om dit goed te implementeren in de dagelijkse praktijk hebben we een training ontwikkeld. Deze duurde een hele dag, samen met de politie en Veilig Thuis [regionale organisatie voor iedereen die te maken heeft met huiselijk geweld], en bestond uit zowel kennis en praktijk vanuit casuïstiek.”
Karin geeft aan dat er later is besloten om het kennisgedeelte van de training op te nemen in een e-learning cursus en dit heeft vervolgens geleid tot de module Signaleren en voorkomen van seksuele uitbuiting en mensenhandel (loverboys) zoals die op ons platform staat. Als deelnemer biedt deze module dus de kennis rondom mensenhandel; “hoe signaleer je, wat is het en wat kun je doen, als professional en als docent. Het is een basic training maar heel essentieel.”
“Hoe signaleer je, wat is het en wat kun je doen, als professional en als docent. Het is een basic training maar heel essentieel”
Even later geeft Karin in het interview aan dat de hoofddoelgroep van deze cursus onderwijs- en zorgprofessionals is. Het is duidelijk dat deze cursus heel belangrijk is voor professionals in zorg en onderwijs. Omdat Allyoucanlearn voor iedereen beschikbaar is, wil ik toch graag meer weten of je als niet-professional, als leek ook wat hebt aan deze cursus.
Karin: “Jazeker. Dat vind ik ook het mooie aan Allyoucanlearn, hij komt vrij beschikbaar voor iedereen die er interesse in heeft.”
Marcel: “We hebben met de e-learning en het instrument een compleet product wat we gratis kunnen aanbieden, dat is vrij uniek natuurlijk. Je krijgt inzicht over en algemene kennis van mensenhandel, je weet wat de signalen zijn en je weet wat je moet doen als je deze signaleert.” Bovendien geeft de cursus ook inzicht in de juridische context. Marcel legt verder uit dat de e-learning nodig is als opmaat om als professional met het instrument 11VB te kunnen werken.
Als laatste vraag ik de ontwikkelaars wat ze deelnemers aan deze cursus mee willen geven.
Wat wil je de deelnemers meegeven? Wat moeten ze onthouden?
Karin: “Ik vind signalering heel belangrijk, want daar gaat het heel vaak mis.” Karin geeft aan dat dit voor alle werkvelden geldt waar je met de problematiek rondom mensenhandel te kan krijgen, zoals zorg maar ook basis- en middelbare scholen. Daarnaast wil ze ook benadrukken dat men in deze werkvelden het gesprek aan moeten gaan en het bespreekbaar maken. “Het is een moeilijk en zwaar thema, maar ik krijg van slachtoffers vaak terug: bespreek het, praat met me!”
Marcel: “Bewustzijn. Wees bewust van de problematiek. Als je kijkt naar het filmpje van Mohini Awadhpersad, Hartenkreet, en dat op je in laat werken, dan wil je gewoon die e-learning in om er meer over te weten. Het bewustzijn van de problematiek, want vanuit bewustzijn wil je kennis opnemen en meehelpen om dit te voorkomen.”